12 December 2012

SIZANG” MIN PIANNA LE PU THUAN TAK TANGTHU

Ciimnuai a hausa ukpi a seam Pu Thuan Tak sia khat vei ciangin “Si” a kici tuinaak khat ii zaang ah na teang a, tua mun sia Sizang kici hi. “Si” ci ciang tui al suana tuinaak hi a, “zang” ci ciang a zaang, a saang zaw na mun cina ahi hi. Tua hi a, “Sizang” ci ciang ci al tui suana tuinaak zaang a cina hi. Tua khua mun sia Sizang a ci taw kizui in a teang mihingte zongh Sizangte kici hi. (1) Sizangte ci ciang Sizang mite ci nopna hi a, tua hun in Sizang ah a teang Pu Thuan Tak te innkuan a ci na ahi hi. Tua hi a tu hun ciang dongin Sizangte a kici te sia a tam zaw Pu Thuan Tak ii suan le paal te ahi hi. Tua Sizang khua mun sia tu laitak Saizang khua a buzung thang suh teng hi a, tu dongin Saizangte in Sizang ci lai hi. Saizang Gualnam te ii ton lapi sungah Sizang min kihel a, tu dong ma in tonna a om le a nuai a bangin ton la sa lai hi.

- Khau va sat khau va sat ve aw, Zawl
Thang aw khau va sat ve aw
- Zawl Thang khau sat sial khih
nading ih khua Sizang va zawn aw.


Pu Thuan Tak sia a tun saangin a thatang lian mama khat ahi ban ah a pumpi tung theampo a peangpak dongin mul po ahikom et pak ciang kiitak huai mama ci hi. Tangzang mama a, ama ii lu tungah a tot vaphual tha dawn ciang kanpeak kan vaset zo ci hi. A minthang mama ahikom midang te in Sizang mang, Tha U te mang, Dialteang mang, Phek te mang, Paih te mang ci in min tatuam, nahna tatuam nei sak hi. Ama sia ngalsim thiam, savai sa kap thiam khat in a minthang khat hi ci sia ama la phua te tungtawn in kihe thei hi. Uhaam sang hong thet ciangin Ciimnuai kual ah ukpi seam a, nasep ham seam nawn ngawl ahikom lian in a thau kingkeng khat ahi hi. A ukpi sep hun in Ciimnuai kual ah shia kai in, inn saliang, ngam saliang le an shia saang bul hi.

Hi bangin lai a bosua ciang, a u in a nau tungah “Lai bosua thong khu hi, lai hilh tu in hong pai tan” ci in vaitha hi. A nau zongh Khamtung ah hong paito kikin Thaangmual pan khua hong en a, tu a Khuasak ngam Thavak, Zonaak cina mun teng ah a u te pawl ii lo thawna mu hi. Tasia ciang a u te ten na khua ah pai masa ngawlin lo sungah hong pai masa hi. Tua ni sia a u pa lo kuan ngawl ahikom, a nau taw kimu ngawl hi. A nau in a u ii lo sungah ama ii heak ngei ngawl lo hunna tatuam te, thaang sia na vacim zunam matna te, le lo hunna tuibungh te a mu ciang lamdang sa mama a e en phet hi tuak hi. 

A u ii vanhzak te a mu ciang a nau in hi bangin ngaisun hi. “Ka u in hi bangin na lamdang te a thak in ngaisun a vawt thei, bitphua thei ahi ciang lai mangil ngawl tu hi. Lai ka bosua a ci sia hong theamna hi tu hi. Kei bangziam maw khat hong law nuam po hi vak” ci in ngaisun a, a u taw kimu nawn ngawlin Zaanglei ah cia suh kik hi. Hi bangin a nau hong pai to hunlam a u in tua ni lo kuan te tung pan he a, ahizong lai nga kik nawn ngawl hi. Tua hun pan kipan Zomite lai nei nawn ngawlin lai taw hong nungta nawn ngawl hi kici hi. (2)
__________________________________________________
(1) U.K.T. Ngo Za Lian, Khuasak Khua Tangthu, (Unpublish), p. 4
(2) L.B.Naylor, A Practical Handbook of the Chin Language pp.46-47

0 comments:

Post a Comment